Adik ipar berbilang bilionair Osama bin Laden telah mendedahkan rancangan untuk mengubah Arab Saudi menjadi ‘bandar linear’. Projek itu dijangka menelan belanja sekurang-kurangnya AS$26 bilion dan melibatkan sehingga 10 juta orang.
Cadangan itu berjanji untuk mencipta semula perancangan bandar di Timur Tengah dan Afrika, dan boleh menawarkan model untuk negara lain. Ia didakwa sebagai usaha membina bandar yang paling bercita-cita tinggi dalam sejarah moden.
Cetusan idea abang ipar pemimpin al-Qaeda Osama bin Laden, Khalid bin Laden, projek itu melibatkan transformasi padang pasir sepanjang 400 km di Laut Merah menjadi salah satu bandar linear pertama di dunia. Pelan itu memerlukan pembinaan beribu-ribu unit perumahan, pejabat dan kedai runcit yang dihubungkan dengan rangkaian jalan pintar, pelabuhan dan lapangan terbang di seluruh rantau ini.
Konsep ‘bandar linear’ telah wujud sejak akhir tahun sembilan puluhan. Ia telah dicadangkan sebagai cara yang menjimatkan kos untuk menguruskan kawasan bandar, terutamanya di kawasan yang jarang penduduk. Khalid bin Laden berharap projek Saudi akan memulakan konsep bandar linear.
Projek itu telah disahkan secara terbuka oleh kerajaan Saudi, yang telah menjanjikan sokongan sebanyak AS$26 bilion. Dalam satu set kenyataan yang sangat berani, Khalid bin Laden telah menyatakan hasratnya untuk “mengubah Timur Tengah dan Afrika” dengan menjadikan padang pasir menjadi hab teknologi yang dikuasakan oleh tenaga boleh diperbaharui.
Konsep ini telah dipenuhi dengan keraguan daripada perancang bandar dan arkitek. Pengkritik mempersoalkan kemungkinan projek itu, memetik kesukaran dalam menyediakan perkhidmatan asas di kawasan yang begitu besar. Mereka juga memberi amaran tentang isu alam sekitar yang berpotensi seperti kekurangan air dan pencemaran.
Sebagai tindak balas, Khalid bin Laden mengetengahkan faedah ekonomi dan sosial projek itu, termasuk peningkatan peluang pekerjaan dan akses kepada pendidikan. Beliau juga menekankan peranan projek itu dalam memacu kemajuan teknologi dan memacu inovasi.
Pakar bersetuju bahawa skala besar projek itu adalah satu cabaran, tetapi juga percaya bahawa ia menawarkan potensi manfaat dari segi pembangunan sosial dan ekonomi. Walaupun persoalan masih timbul mengenai kebolehlaksanaan projek itu, jelas kerajaan Saudi melihatnya sebagai peluang untuk meletakkan dirinya di barisan hadapan inovasi bandar di Timur Tengah dan Afrika.
Isu-isu alam sekitar
Mendedahkan visinya yang bercita-cita tinggi, Khalid bin Laden telah berjanji bahawa keseluruhan projek akan dikuasakan oleh tenaga boleh diperbaharui. Ini adalah matlamat yang sangat diingini, memandangkan manfaat alam sekitar yang besar yang boleh dibawa oleh beralih kepada sumber boleh diperbaharui. Walau bagaimanapun, walaupun pengisytiharan berani, butiran sumber tenaga masih tidak jelas.
Kerajaan Arab Saudi telah berjanji untuk menggunakan tenaga solar dan angin, tetapi masih terdapat keraguan tentang bagaimana ini akan dicapai. Pengkritik berpendapat bahawa menyediakan tenaga ke kawasan yang begitu besar akan menjadi sukar dan mahal. Soalan juga dibangkitkan tentang bagaimana kerajaan berhasrat untuk menguruskan kekurangan air, serta potensi pencemaran udara dan tanah.
Apa yang jelas ialah projek itu memerlukan komitmen yang serius terhadap perlindungan alam sekitar. Selain menyediakan tenaga boleh diperbaharui, ini akan melibatkan pengurusan penggunaan air yang teliti, kawalan bahan pencemar udara, dan pendekatan menyeluruh untuk pelupusan sisa.
Projek itu masih boleh menawarkan faedah alam sekitar yang besar, kerana kekurangan infrastruktur sedia ada boleh menjadi insentif untuk pendekatan yang lebih mampan untuk pembinaan bandar. Potensi pertumbuhan dan inovasi menyediakan peluang unik untuk membangunkan model perancangan bandar yang sensitif terhadap kebimbangan alam sekitar.
Ekonomi dan Pekerjaan
Kerajaan Saudi telah mengenal pasti penciptaan pekerjaan sebagai salah satu objektif utama projek bandar linear. Dianggarkan bahawa projek itu boleh menjana sehingga lima juta pekerjaan baharu, kedua-duanya di rantau ini dan lebih jauh.
Khalid bin Laden telah menjelaskan dengan jelas bahawa beliau melihat projek itu sebagai peluang untuk Arab Saudi meletakkan dirinya sebagai hab terkemuka bagi inovasi teknologi di Timur Tengah dan Afrika. Beliau telah berjanji untuk melabur dalam pusat inovasi serantau dan forum penceramah yang memberi tumpuan kepada penciptaan pekerjaan dan pembangunan ekonomi.
Walaupun berpotensi untuk pertumbuhan pekerjaan, kebimbangan kekal terhadap kesan ke atas corak pekerjaan sedia ada di rantau ini. Projek itu boleh menggantikan perniagaan dan komuniti sedia ada, yang membawa kepada peningkatan pengangguran. Ini amat membimbangkan di rantau Laut Merah, di mana aktiviti ekonomi tertumpu dalam pertanian dan perikanan.
Cabaran tambahan ialah potensi projek untuk membawa kepada harga yang lebih tinggi untuk barangan dan perkhidmatan, kerana peningkatan permintaan untuk buruh boleh meningkatkan gaji. Adalah jelas bahawa projek itu mesti mengambil kira isu-isu ini jika ia ingin berjaya mencipta pekerjaan.
Infrastruktur dan Perancangan
Sebagai abang ipar Osama bin Laden, Khalid bin Laden bukanlah orang baru dalam menetapkan sasaran yang bercita-cita tinggi, tetapi dia juga mengakui bahawa membina bandar linear adalah satu cabaran yang besar. Projek ini memerlukan penyelarasan dan perancangan infrastruktur yang teliti. Dalam konteks Saudi ini menimbulkan masalah tertentu, kerana birokrasi kerajaan yang meluas bermakna keputusan boleh mengambil masa bertahun-tahun untuk dilaksanakan.
Skala projek juga memerlukan pendekatan baru untuk perancangan bandar. Tidak jelas sama ada sistem perancangan sedia ada mampu menyampaikan projek sebesar dan kerumitan ini. Membina jalan raya, pelabuhan, lapangan terbang dan pasar di kawasan yang jarang penduduk akan memerlukan pelaburan sumber dan pengetahuan teknikal yang besar.
Pakar pembinaan memberi amaran bahawa projek itu mesti memberi perhatian khusus kepada kesan ke atas ekosistem tempatan dan berusaha untuk meminimumkan gangguan kepada alam sekitar. Dengan cita-cita besar itu, adalah penting bahawa pelaksanaan projek itu diawasi oleh profesional yang cekap.
Cabaran Politik
Projek itu memerlukan kelulusan daripada kerajaan Saudi, yang telah menjanjikan sokongan sebanyak AS$26 bilion. Bagaimanapun, sesetengah pakar memberi amaran bahawa projek itu boleh terjerat dalam politik, kerana kerajaan terkenal dengan permusuhannya terhadap demokrasi dan hak asasi manusia.
Projek itu juga boleh menjadi sasaran kritikan daripada kerajaan asing. Persoalan telah dibangkitkan mengenai rekod hak asasi manusia kerajaan Saudi, dan sama ada projek itu direka terutamanya untuk kepentingan elit pemerintah. Terdapat juga kebimbangan tentang implikasi politik yang berpotensi daripada projek besar-besaran yang dibiayai dengan baik itu.
Khalid bin Laden menyerlahkan potensi manfaat projek itu, seperti peningkatan peluang pekerjaan dan akses kepada pendidikan. Beliau telah berjanji untuk membangunkan skim pekerjaan dan pendidikan yang adil untuk rantau ini, tetapi butirannya masih tidak jelas. Adalah penting bahawa projek itu mengambil kira kesan politik jika ia ingin berjaya.
Implikasi Undang-undang
Memandangkan projek itu dibiayai oleh kerajaan Saudi, terdapat potensi untuk menghadapi cabaran undang-undang berhubung kekurangan ketelusan dalam membuat keputusan dan pemberian kontrak. Untuk mengelakkan kelewatan dan potensi pertikaian, projek mesti melibatkan prosedur yang jelas untuk pemilihan dan pemberian kontrak. Tambahan pula, kebimbangan telah dibangkitkan tentang keperluan untuk perlindungan undang-undang untuk pelabur projek.
Kerajaan Saudi telah berjanji untuk menggubal undang-undang untuk melindungi pelabur dan menggalakkan persaingan dalam proses pembidaan, tetapi butirannya masih tidak jelas. Melabur dalam projek yang bercita-cita tinggi dan berpotensi berisiko sedemikian bermakna pelabur memerlukan perlindungan yang jelas dan perlindungan undang-undang.
Projek ini juga boleh dihalang oleh kekurangan penguatkuasaan piawaian undang-undang dan peraturan sedia ada. Dengan usaha yang begitu besar, adalah penting bahawa kerajaan Saudi mempunyai sumber dan infrastruktur untuk menguatkuasakan undang-undang dan peraturan, supaya projek itu tidak terjejas oleh isu undang-undang atau etika.
